Hoe leer ik mijn slechte gewoontes af?
Slechte gewoontes, we hebben ze allemaal. Dat is ook niet erg, tenzij ze ons tegenwerken of voorkomen dat we onze doelen behalen. Daarom leggen we in dit artikel graag aan je uit hoe je van jouw slechte gewoontes af komt.
Misschien heb je wel eens raar opgekeken van een gepersonaliseerde aanbieding die toevallig precies was wat je zocht. Misschien heb je tijdens het streamen van je guilty pleasures jezelf wel eens afgevraagd waarom je een hekel aan die nummers hebt en ze tegelijkertijd zo ontzettend lekker klinken. En misschien zit je laatste verhuizing nog vers in je geheugen, omdat je toen écht elke dag dood op was. Of misschien open je als je je verveelt standaard, nog voordat je het door hebt, bepaalde apps op je telefoon en heb je je wel eens verbaasd dat iedereen op je werk alleen maar bezig is met het checken van zijn mailbox.
Hoe een gewoonte zich vormt
Je hersenen vormen graag patronen. Door die patronen, die uiteindelijk een gewoonte vormen, hoef je niet altijd bewust bezig te zijn met bepaalde activiteiten. Het is een onbewust proces geworden, voorafgegaan door een bepaalde trigger; een moment, situatie, plek en/of geluid, etc.; gevolgd door een routine, op de automatische piloot, en tot slot een beloning in welke vorm dan ook.
Bij WATTWORKS maken we jouw progressie meetbaar en kun je dus altijd zien welke resultaten je boekt. Wil je ervaren hoe onze werkwijze helpt bij het realiseren van je doelen? Boek een proefles.
Dat kan heel fijn zijn; je hoeft niet bij elke handeling na te denken over hoe je deze moet uitvoeren. Dergelijke patronen maken het leven efficiënter; je houdt meer energie over voor nieuwe dingen. Stel je maar eens voor dat je iedere morgen bij het uit bed stappen eerst moest nadenken over met welk been je dat eerst doet. Of in welke volgorde van handelingen je je veters strikt of je tanden poetst.
Het onbewuste aspect
Tegelijkertijd vormen sommige gewoontes ook een gevaar. Het onbewuste aspect kan ervoor zorgen dat je de controle verliest over handelingen die eigenlijk helemaal niet goed voor je zijn. Verslaving en slechte gewoontes liggen op de loer en deze weer afleren is niet makkelijk. Ook al is er lange tijd geen sprake meer van een trigger tot het overgaan op je oude gewoonte, er komt een moment dat je eventjes afgeleid, vermoeid of niet bij de les bent en dat je weer overschakelt op je oude gewoonte waarvan je dacht dat je ‘m afgeleerd had. Zo heeft een roker, die gemotiveerd is om te stoppen, nog steeds gemiddeld zeven pogingen nodig om ook daadwerkelijk te stoppen. Als er dus eenmaal een patroon zich heeft gevormd in je hersenen, dan kun je dit eigenlijk niet meer afleren.
Klik hieronder voor een interessante video van 1:59 over de habit loop:
De Snoep-la
Ikzelf loop standaard als ik bij mijn ouders langsga naar de ‘snoep-la’ en trek die vervolgens open. Een gewoonte die ik heb gevormd op de middelbare school waarbij ik mezelf na school beloonde met iets lekkers. Ondanks dat ik niet meer naar school ga, blijven mijn hersenen getriggerd door een bepaalde omstandigheid; ik heb een lange dag gehad/ ik kom bij mijn ouders thuis; en als vanzelf volgt de routine dat ik de snoep-la opentrek en mezelf wil belonen met iets lekkers.
“Gebruik een andere routine bij dezelfde trigger”
Het goede nieuws is dat je door proactief aan de slag te gaan, je gewoontes wel kunt veranderen. Gebruik een andere routine bij dezelfde trigger; ik zou bijvoorbeeld het kastje met glazen kunnen openen en een glas water voor mezelf kunnen pakken en dat opdrinken in plaats van de snoep-la te openen en mezelf met soep te belonen. De trigger blijft gelijk, maar de routine is veranderd. Of de beloning mij hetzelfde voldane gevoel zal geven dat is het experimenteren waard. Het kan zijn dat ik opzoek ben naar suikers na zo’n dag, dan biedt een glas water geen uitkomst. Het kan ook zijn dat ik opzoek ben naar een moment van rust en het gevoel dat ik weer thuis ben, in dat geval zou het glas water zomaar wel uitkomst kunnen bieden. Tot slot zou ik ervoor kunnen zorgen dat er geen trigger meer is; voordat ik naar mijn ouders ga zorg ik dat ik een moment voor mijzelf heb genomen waarin ik iets heb gegeten. Of ik zou mijn moeder kunnen vragen geen snoep meer in huis te halen, zodat ik mijn routine in iets anders moet zoeken.
Voorbeeld: Snoozen
Trigger: jouw wekker gaat af
Routine: Je stop dat rotgeluid door zo snel mogelijk op de grote snooze button te drukken
Beloning: Het is weer stil en je blijft lekker in je warme bed liggen
Dit alles wordt voorafgegaan door een state-of-mind die tegen jou zegt dat je nog slaperig bent (je was tenslotte nog niet wakker) en dat je vooral lekker moet blijven slapen.
In dit geval kunnen we er niet makkelijk voor zorgen dat we de ‘Trigger’ voor je wegnemen. De wekker gaat immers morgen weer. De ‘routine’ veranderen, zoals bij het glas water pakken in plaats van de snoep-la opentrekken, gaat ook niet zomaar werken; de wekker laten gaan en negeren zal niet echt een optie zijn. De wekker definitief stoppen is een optie, maar als dat het enige is ben je nog niet geholpen. We zullen dus de gewoonte in zijn geheel moeten proberen te veranderen:
Trigger: Kies een ander geluid voor je wekker en zet ‘m aan de andere kant van de kamer
Routine: Stap uit bed en stop de wekker
Beloning: Drink een glas water wat je gisteravond naast je wekker hebt klaargezet.
Op deze manier kun je je gevormde routine op de lange termijn veranderen. Echter, speelt je oude wekker geluid weer af of heb je de wekker toch weer op je nachtkastje gelegd; dikke kans dat je eerste reflex het indrukken van de snooze button zal zijn en je jezelf weer lekker om zult draaien.
Begin bij één gewoonte
Inventariseer daarom voor jezelf eens van welke gewoonte je af zou willen stappen. Begin bij één gewoonte die je gaat veranderen, bijvoorbeeld het afmelden voor je training als je geen zin hebt of moe bent. Leg de ‘trigger’ (vermoeidheid/ geen zin in combinatie met het tijdstip), de ‘routine’ (je meldt je af) en ‘ de beloning’ (je blijft op de bank zitten) bloot, experimenteer – indien mogelijk – met verschillende routines en beloningen. Een trigger heeft altijd te maken met een tijdstip, plaats, handeling, emotionele status of een bepaald persoon/personen vanuit je omgeving.
Geef jezelf de ruimte om de fout in te gaan, maar wees ook sterk als het even niet zo makkelijk gaat. Als je maar gemotiveerd genoeg bent, zal je je slechte gewoontes veranderen. Succes! 🙂
Wil je starten met het inzetten van een goede gewoonte in de vorm van sport: boek dan een proefles bij WATTWORKS!
geschreven door Sander Bossen, mede-eigenaar WATTWORKS
Lees hier meer over gewoontes in combinatie met sport en waarom dat goed voor je is.
Wil je meer tips ontvangen en op de hoogte blijven van het laatste nieuws uit de WATTWORKS club? Volg ons via Facebook of Instagram.
–
Literatuur:
- Duhigg, C. 2012. The Power of Habit. Random House Trade Paperbacks.
- Soojung-Kim Pang, A. 2016. Rest. Penguin Random House UK.
